Voor de ouderen onder ons is dit wellicht allang opgevallen. Wat vandaag als feit wordt aangenomen kan morgen een heel andere betekenis krijgen. Bekend is natuurlijk dat de mensheid lang dacht dat de Aarde het centrum was van het Heelal en tot het begin van deze eeuw was Pluto een planeet. Maar wist u ook dat er tijden waren dat artsen roken niet afwezen, maar juist aanbevolen. Dat zijn best grote veranderingen met ook grote gevolgen (zoals we nu weten).
Wat we weten over de wereld verandert voortdurend. De kennis van vroeger is veroudert en er is geen reden om te denken dat de kennis van nu dat niet gaat doen. De laatste eeuwen hebben aangetoond dat kennis zich gedurende de tijd steeds meer ontwikkelt. De richting van deze ontwikkeling is wellicht niet voorspelbaar, maar wel dat de kennis zich ontwikkelt.
Het is dan ook niet vreemd dat voor een toenemend aantal vakgebieden een permanente educatie wordt ingevoerd. Wanneer je in een dergelijk vakgebied werkt moet je de kennis periodiek verversen met de nieuwe ontwikkelingen in het vakgebied. Bij een aantal ontwikkelingen wordt het opdoen van de nieuwe kennis zelfs verplicht gesteld.
Scientometrie doet, als wetenschap van de wetenschap, onderzoek naar deze ontwikkelingen. Uit dat onderzoek blijkt er een orde in deze ontwikkeling is en daarmee een verklaring voor hoe we nu weten wat we weten. Daaruit lijkt er een parallel te bestaan met radioactiviteit en de daarmee gepaard gaande halfwaardetijd. Op een soortgelijke manier kunnen ook de veranderingen in kennis concreet worden gemaakt, kan worden bepaald hoe snel de kennis veroudert en een voorspelling worden gemaakt wanneer kennis achterhaald is. Ook kunnen deze gegevens worden gebruikt om te voorspellen hoe snel nieuwe kennis ontstaat en hoe (snel) die zich verspreidt.
De scientometrist Samuel Arbesman geeft in zijn boek voorbeelden uit tal van vakgebieden. Daaruit blijkt dat de veranderingen qua snelheid nogal kunnen verschillen. Voor sommige gebieden wijzigt de kennis enorm snel, terwijl de kennis in andere gebieden juist heel langzaam verandert.
Meer informatie:
The Half-life of Facts: Why Everything We Know Has an Expiration Date, Samuel Arbesman, 2012