Tijdens de Nieuwe Steentijd (het Neolithicum – 2000 en 5000 voor Christus) bleven de mensen steeds meer op een vaste plek wonen. Dat was mogelijk doordat ze enerzijds zelf cultuurgewassen gingen telen en dieren gingen houden, waardoor het jagen en verzamelen minder belangrijk was als bron voor het bestaan. Onderdeel van deze verandering was dat de mensen ook meer bezittingen hadden, zoals voorwerpen van aardewerk. Ze bleven stenen voorwerpen maken en gebruiken.
De overgang naar de nieuwe gebruiken ging in twee fasen. Tussen 4800 en 4500 voor Christus vond de overgang plaats van jager-verzamelaar naar veeteelt en vanaf 4300 voor Christus werd de landbouw langzaam geïntroduceerd.
Niet iedereen ging helemaal op deze nieuwe levensstijl over, er waren ook groepen die de oude levensstijl nog (deels) in stand hielden. Landbouw was in het Midden-Oosten ontstaan en verplaatste zich geleidelijk over Europa naar het westen en noorden en verdrong het oorspronkelijke jagen en verzamelen. Het is niet duidelijk in hoeverre de landbouw in onze streken door immigranten werd gedaan of dat de oorspronkelijke bewoners deze nieuwe bestaanswijze hebben overgenomen van de immigranten. Deze kwamen zowel uit het zuiden als oosten de Lage Landen binnen en wisselden hun gebruiken onderling uit.
Het gevolg van deze verandering was dat gemeenschappen groter konden worden en een kleiner oppervlak nodig hadden om van te leven. Er ontstonden stammen die in hun omgeving samen optrokken. Een nadelig gevolg is dat het eten van graanproducten, vanwege de suikers die ontstaan bij het verteren, slecht is voor het gebit en tandbederf vanaf deze tijd zijn intrede deed bij mensen.
De grafheuvels dateren uit deze periode, waar men voor de overledenen dichtbij hun woonplaats een graf maakte en daar een grafheuvel op maakte. Onduidelijk is of dit een algemeen gebruik was, of alleen was voorbehouden voor de rijkere mensen.
Meer informatie:
Prehistorie en vroegste geschiedenis van Nederland, Drs. L. Louwe Kooijmans en Dr. P. Stuart, 1974
Machtige migratie – Yamnaya-migranten en de vorming van de Klokbekercultuur, Luc Amkreutz, Quentin Bourgeois en Karsten Wentink, 2024