Tijdens de Midden Steentijd (Mesolithicum – 9000-5000 voor Christus) veranderde het klimaat. De gemiddelde temperatuur steeg na de IJstijd van het Weichselien, waardoor een meer gevarieerde flora en fauna ontstond. Grote dieren trokken naar onze streken en er kwamen meer eetbare gewassen en vruchten beschikbaar.
In deze tijden trokken de jager/verzamelaars naar de plekken waar voor hen voldoende voedsel voorhanden was. Dat betekende dat ze in het voorjaar in de rivieren visten en zich in de zomer naar de kust begaven om daar te vissen en schaaldieren te verzamelen en zo mogelijk ook op zeehonden te jagen. In de herfst werd het tijd om noten en vruchten te verzamelen en in de winter jaagden ze op pelsdieren. De veranderingen in het klimaat hadden gevolgen voor de manier van jagen. Van vuursteen werden vanaf nu ook scherpe pijl- en harpoenpunten gemaakt. Ook ontstaan de eerste tweesnijdende vuurstenen dolken en kern- en schijfbijlen.
Maar de gebruiksvoorwerpen werden ook van organisch materiaal gemaakt, bijvoorbeeld visnetten die van boombast werden gemaakt, schalen die van berkenbast werden gemaakt, pijlschachten en kano’s van hout en vishaken van hertengeweien en botten.
De drassige gebieden die in deze periode ontstonden boden voldoende eten en drinken. De gebieden bestonden aan het begin van het mesolithicum uit koude en kale toendra’s. Geleidelijk groeiden er enkele bomen, die zich steeds verder verspreiden en uiteindelijk dichte bossen vormden. In het Boreaal waren het vooral berken- en dennenbossen, daarna kregen ook eerst de hazelaar en later de eik een plaats in de bossen. De noten van de hazelaar boden welkome aanvulling op het voedsel van de bewoners.
Het steeds verder smelten van de ijskap betekende ook dat de zeespiegel in deze periode fors steeg, waardoor het zeeniveau aan het einde van het mesolithicum ongeveer honderd meter hoger stond dan aan het begin. En dat had grote gevolgen. Als gevolg van de voorafgaande IJstijd was een deel van de Noordzee drooggevallen (een gebied dat tegenwoordig Doggerland wordt genoemd). Door het opkomende water werden Engeland en Schotland weer door het water afgescheiden van de rest van het Europese vasteland.
Meer informatie:
Doggerland – Verdwenen wereld in de Noordzee, redactie Luc Amkreutz and Sasja van der Vaart-Verschoof, 2021
Steentijd in je eigen tijd – Vondsten, materialen en technieken, Dorothee Olthof & Diederik Pomstra met bijdragen van Rob Houkes, 2021