Graham Gibbs ontwikkelde met het reflectiemodel een waardevol instrument voor persoonlijke en professionele ontwikkeling. Het model hanteert een gestructureerde benadering waarmee je concrete stappen ondernemen om te groeien en te verbeteren.
Het model wordt veel gebruikt in het onderwijs, de gezondheidszorg en sociaal werk, maar kan natuurlijk ook in andere beroepsgroepen goed van pas komen. Het model bestaat uit zes fasen die achtereenvolgens worden doorlopen.
Beschrijving
In de eerste fase wordt de situatie beschreven die wordt onderzocht. Er wordt een zo objectief mogelijke beschrijving gemaakt zonder dat daar een oordeel over wordt gevormd of de situatie wordt geïnterpreteerd.
In deze fase kunnen vragen worden gesteld als: Wat is er precies gebeurd? Wie waren erbij betrokken? Hoe was de context? en wat gebeurde er feitelijk?
Gevoelens
In de tweede fase komt de vraag welke emoties en gedachten de situatie opriep. Het is van belang dat hier zo eerlijk en open mogelijk een antwoord op komt. Uiteraard kunnen deze zowel positief als negatief zijn.
Evaluatie
In de derde fase wordt de situatie geëvalueerd door de goede en slechte kanten van de situatie op te sommen en daarbij aan te geven welke aspecten van de situatie positief en negatief waren. Daardoor ontstaat er een helder beeld wat al dan niet goed ging.
Analyse
In de vierde fase wordt de evaluatie verder uitgewerkt door er betekenis aan toe te kennen. Hierbij kunnen de oorzaken en gevolgen in kaart worden gebracht en ontstaat er een beter beeld waarom de situatie zo was.
Conclusies
In de vijfde fase wordt de conclusies naar aanleiding van de voorgaande fases getrokken. Het doel hiervan is om te kijken wat er kan worden verbeterd. Daarbij kan worden gevraagd naar de lessen die geleerd zijn en wat in het vervolg anders gedaan kan worden.
Actieplan
Het model sluit af met een actieplan om de leerpunten uit de conclusies daadwerkelijk uit te voeren. Daarbij kan worden gevraagd naa de veranderingen in soortgelijke situaties en de stappen die ondernomen gaan worden.
Meer informatie:
Learning by doing – A guide to teaching and learning methods, G. Gibbs, 1988