In elke organisatie komt verschil van mening voor, wat in een aantal gevallen tot een conflict leidt. Uiteraard moet dat laatste zoveel mogelijk worden voorkomen, want de meeste conflicten gaan ten koste van de effectiviteit van de organisatie. Onderstaand figuur biedt een model om met conflicten om te gaan door naar de assen van het eigen belang en de relatie te kijken.
Dit model leidt in grote lijnen tot vier typeringen, die elk hun voor- en nadelen hebben. Als vijfde optie zouden de partijen ook kunnen kiezen voor een compromis, maar dat geeft vaak onvoldoende basis, omdat het de partijen al gauw het idee geeft dat ze verloren hebben.
Scheidsrechter
In dit kwadrant gaat het vooral om het eigen belang van beide partijen en dat kan de onderlinge relatie nog verder schaden. In het proces zal het vaak gaan om het winnen en gelijk krijgen door beide partijen. Door dit wedijveren wordt er een geforceerde uitkomst nagestreefd, die algauw door beide partijen als verlies (geen van beide partijen wint immers) wordt ervaren.
Bemiddelaar
In dit kwadrant wordt zowel gezocht naar een goede relatie als dat het eigen belang van beide partijen wordt gediend. Vaak is daar een objectieve bemiddelaar voor nodig, die het proces begeleidt. Door middel van exploreren wordt gekeken wat de pijnpunten zijn en welke mogelijkheden er zijn om die op een voor beide partijen acceptabele manier op te lossen. Deze aanpak heeft op de lange duur het meest effect, maar is vaak ook het moeilijkst en vraagt vaak veel tijd.
Buitenstaander
In dit kwadrant is er weinig aandacht voor zowel de relatie als voor het eigen belang. Dat betekent dat het geschil wordt vermeden en beide opponenten zich terugtrekken. Het mag duidelijk zijn dat het geschil daardoor niet wordt opgelost en er een soort koude oorlog blijft bestaan, die elk moment weer kan ontvlammen.
Begeleider
Deze zal de meeste aandacht hebben voor de relatie. Wanneer die op orde is kan de rest ook weer worden besproken. De begeleider richt zich daarom op het gladstrijken van het verschil van mening en vraagt de partijen om zich om het algemene belang zodanig aan te passen, dat het feitelijke geschil niet meer zo’n sterk wordt gevoeld door de partijen.