Geert Hofstede onderscheidt na zijn grootschalige wereldwijde onderzoek vijf cultuurdimensies die al naar de cultuur van een land anders worden ingevuld.
Door onze sociale omgeving en opvoeding ontstaat bij mensen een mentale programmering waardoor het denken en gedrag wordt beïnvloedt. Dit komt binnen de cultuur van een groep aan het licht.
Hofstede deed halverwege de ’60-er jaren van de twintigste eeuw onderzoek onder ruim 100.000 medewerkers van IBM om vijftig landen. In elk land zoekt men naar oplossingen van problemen, maar daarbij ontstonden verschillen in het gedrag op de vijf dimensies die hierna worden beschreven.
Machtsafstand
In hoeverre zijn er machtsverschillen in de lokale organisatie. Dat uit zich in de hoeveelheid toezichthoudend personeel, de mate van decentralisatie, hoe superieuren met de medewerkers omgaan en in hoeverre privileges en statussymbolen acceptabel zijn.
Samenwerken
Globaal gaat dit over individualisme en collectivisme, of vanuit het individu wordt gedacht of vanuit de groep. In hoeverre worden confrontaties uit de weg gegaan, het introvert of extrovert zijn als medewerker, het belang van de taak versus de medewerker en hoe belangrijk gelijkheid is.
Sociaal gedrag
Organisaties bestaan uit mannen en vrouwen (en wellicht nog meer vormen die tegenwoordig worden onderscheiden). In de samenleving wordt gedrag als mannelijk (masculien) of vrouwelijk (feminin) beschouwt. Dat houdt echter niet in dat alle mannen masculien gedrag vertonen en vrouwen feminin gedrag. De rollen die de ouders vervullen heeft een belangrijke invloed op de mentale programmering van hun kinderen.
Masculien gedrag is assertief, hard en gericht op succes. Het uit zich meer in leven om te werken. Feminin gedrag daarentegen vraagt gedrag dat tederheid en bescheidenheid uitstraalt en aandacht heeft voor de kwaliteit van het bestaan. Dit uit zich in werken om te leven. Op basis van deze criteria kan de cultuur van een land meer masculien of feminin zijn.
Onzekerheid
In hoeverre vermijden mensen onzekerheid. Daarbij gaat het over de hoeveelheid angst en stress, de vriendelijkheid, geluk en zorgen. In hoeverre worden veranderingen als een risico ervaren en hoe men omgaat met chaos.
Termijngerichtheid
Deze dimensie is als laatste toegevoegd en gaat over of het gedrag op korte of lange termijn beloond wordt.
Meer informatie:
Cultures consequences – Comparing Values Behaviours Institutions and Organizations across nations, Geert Hofstede, 2001