Doede Keuning en Jan Eppink hebben een model van processturing ontwikkeld, waarmee geen standaardoplossing wordt gegeven voor een veranderaanpak. Ze geven ermee aan dat het management bij een veranderproces continu moet sturen op het proces.
Belangrijke aandachtspunten in het proces van verandering zijn de strategische heroriëntatie, de politieke acceptatie, de culturele verandering en de structurele aanpassing.
Strategische heroriëntatie
De strategische heroriëntatie is het meest ingrijpende aandachtspunt. Hier gaat het om organisaties die erge drastische ingrepen gaan doen omdat er anders geen markt meer voor hen is. Ze moeten dus een andere keuze maken die aansluit bij de ontwikkelingen in de markt. Dat betekent dat het functioneren, de besturing en de toegevoegde waarde kritisch moet worden geanalyseerd, zodat er daarna doelstellingen kunnen worden gesteld die beter aansluiten bij de wensen van de markt.
Politieke acceptatie
Acceptatie is eigenlijk een politiek proces, het gaat om verschillende belangen. Hierin spelen macht en overtuigingskracht een belangrijke rol. Bij veranderingen zullen mensen het bestaande los moeten laten. Dat is lastig en daarom moet ook duidelijk zijn waarom het oude gedrag niet meer past bij de nieuwe doelen. Zeker als de interne motivatie laag is en de medewerkers ontevreden zijn is het lastig om voor de reden van de verandering acceptie te krijgen. Externe dreiging kan de verandering acceptabeler maken, maar ook verlammend werken. Een wenkend perspectief is altijd een aanjager van de verandering. Wanneer het management de gemeenschappelijke belangen benadrukt en er een goede onderlinge afstemming is, kan daarmee de acceptatie worden vergroot.
Culturele verandering
Veranderen betekent vaak dat dit ook gevolgen heeft voor de cultuur van de organisatie. Wordt daar onvoldoende aandacht aan besteed dan kan dat ernstige gevolgen hebben. De medewerkers kunnen wel in een andere structuur worden geplaatst, maar als ze op de oude manier blijven werken verandert er nog niet veel.
Structurele aanpassing
Wanneer de structuur wordt aangepast is dat meer dan het tekenen van een nieuwe organisatiestructuur en de medewerkers daarin een plaats geven. Structuur is nooit een doel op zich, maar een middel om de verandering tot stand te brengen. Om de verandering te laten slagen zullen de managers uitleg moeten geven, de medewerkers eventueel op laten leiden en daarna het proces blijven volgen. Zo nodig sturen de managers het veranderproces na verloop van tijd nog wat bij.
Tot slot
De in dit model aangereikte aspecten hebben allemaal een impact op de verandering. Dat wil echter niet zeggen dat ze in een bepaalde volgorde uitgevoerd moeten worden en dat een van deze aspecten altijd het belangrijkst is. De kunst van het managen van de verandering is om de vinger aan de pols te houden en wanneer dat nodig is op het juiste moment in te grijpen.
Meer informatie:
Management en Organisatie – Theorie en toepassing, Keuning en Eppink, 2012